Het uitkomen van Sabutis’ gebeden betekende dat ook wij in de plensregen vertrokken richting de Koerse Schoordam. Een prachtig, door Unesco beschermd natuurgebied. De dam is een langgerekte duinrand, eigenlijk een ruim 100 kilometer lang waddeneiland dat aan beide zijden is omgeven door water. Aan de westkant ligt de Oostzee. Het smalste stuk is 300 meter breed; het breedste 4 kilometer. Net als de Waddeneilanden ‘wandelt’ de schoordam al vele eeuwen door de zee, door aanwas en erosie van zandbanken.
Het was een lange busrit, maar hoe dichter we bij de ferry kwamen, des te meer het weer en dus ook ons humeur opklaarde! De zon scheen al aardig toen we per veerboot in 5 minuten de overtocht maakten en het slechte weer met arme paus en al achter ons lieten. De eerste stop was een van de hoogste punten van het eiland, zo’n 70 meter boven zeeniveau. Omdat dat hoogteverschil in hooguit een kilometer moest worden afgelegd, had de bus behoorlijk moeite om 45 kerkmusici naar boven te transporteren. In een paar minuten liepen we vervolgens naar een fraaie zonnewijzer met een hoogte van nog eens 13 meter. Vanaf ons standpunt ontvouwde een indrukwekkend natuurgebied zich voor onze ogen. We zagen aan beide kanten de zee: in het westen de Oostzee, in de tegenovergestelde richting de zeestrook met in de verte het vasteland van Litouwen. Zo’n 4 kilometer naar het zuiden lag al de Russische grens met daarachter de enclave Kaliningrad.
De natuur op dit geïsoleerde eiland (het schampt, maar raakt nergens het vasteland) zeer de moeite waard. De wat eenzijdige begroeiing bestaat weliswaar uit vooral sparren en dennen, maar er is ook bijvoorbeeld een groot ‘horrorbos’, waar aalscholvers huishouden en de boomrijke percelen omtoveren tot een vlakte met kale, angstaanjagende staken. Naast veel vogels kent het eiland grote aantallen hazen, wilde zwijnen, vossen, en zelfs een paar kuddes elanden. Behalve een paar vogelshelemaal niets van gezien uiteraard... Ook de beesten bleven met dit weer liever binnen.

Inmiddels was een dame ingestapt, een rondleidster die aan een stuk doorkakelde over het natuurgebied. Ze wist weliswaar erg veel van het gebied af, maar de arme kerkmusici werden overladen met wel erg veel informatie. De een na de ander haakte, melig of geïrriteerd, af. Wat we nog wel meekregen is dat Litouwers, ook als ze bijvoorbeeld Luthers zijn, nog veel elementen uit traditionele oer-geloven blijven koesteren. Zo vertelde de gids over houten stellages die bij aanvang van de zomer in het water worden opgebouwd, om op de eerste dag van de herfst met veel ritueel in brand te worden gestoken, om zo het einde van de zomer te markeren. Heel toevallig zou dit zeer plaatselijke gebruik nét vandaag plaatsvinden, dus wie weet zouden we ’s avonds op de terugweg er nog iets van zien.

Wij voelden ons ondertussen op en top toerist. We werden van barnsteenmuseum naar het zomerverblijf van Thomas Mann gereden, we genoten volop van de zuivere lucht (behalve de uitlaatgassen van de bus dan) en vermaakten ons prima, dankzij het in het begin zonnige, later op z’n minst droge, en op het laatste gelukkig niet al te regenachtige weer. In de Lutherse kerk van Neringa werden we verwelkomd door de jonge pastoor op gele gympen; de gids vertelde op het naastgelegen kerkhof een interessant verhaal over hoe hier de doden werden begraven (met de steen, of eigenlijk een houten plank, niet bij het hoofd-, maar bij het voeteneinde, want dan is op de jongste dag de opstanding een stuk comfortabeler), en over merkwaardige windvanen die hier overal te vinden zijn. Elke vorm heeft een eigen betekenis, maar omdat ik allang doof voor haar eindeloze verhalen was geworden, ving ik alleen op dat het iets met vissersfamilies had te maken.

De warme lunch was weer prima verzorgd, en in de middag stond nog een concert op het programma met werken voor orgel en birbyné. Hoewel ik dit instrument inmiddels wel genoeg heb gehoord (ik hou eigenlijk ook helemaal niet van klarinet – dat helpt ook niet echt), was het een interessant programma met een fraaie presentatie van hedendaagse Litouwse componisten (overigens slechts twee van hen componeren in een echt karakteristieke stijl; de andere stukken varieerden van filmachtige tot op orgel gespeelde ‘nostalgische’ pianomuziek). In de meeste gevallen is het niet heel onterecht dat deze muziek buiten Litouwen niet zoveel te horen is. Het orgel was niet heel fraai, maar ondanks ontstemmingen net een uurtje uit te houden.

Inmiddels was de dag flink gevorderd; de duisternis viel in en het werd tijd de rit terug weer aan te vangen. Het leek wel of de Russisch uitziende chauffeur in het museum iets te veel van de ‘Barnstein-schnaps’ (ook stimulerend voor, in de woorden van de rondleidster, de ‘mannelijke plicht’) had genuttigd, want hij zette op de pikdonkere hobbelige wegen flink de vaart erin. Later bleek waarom: hij probeerde nog tijdig bij het ’s ochtends aangekondigde equinox-evenement te arriveren, maar zelf was ik na de zoveelste inhaalmanoeuvre vooral bezig met de vraag óf we überhaupt wel ergens zouden arriveren... Zijn opzet lukte echter ruimschoots. Toen we in de modder uitstapten had zich al aardig wat volk aan de oever verzameld en was in de verte (maar luid en duidelijk hoorbaar) een Litouwse volksmuziek-rockband aan het spelen. De muziek hield het midden tussen Ben Hur, James Bond en vikingmuziek, wat dat laatst ook mag zijn. De spanning werd regelmatig opgezweept, waardoor we verwachtten dat de fik er nu wel snel in zou gaan. Om 21 uur zou de bus namelijk weer vertrekken, dus er was wel wat haast bij. Helaas, Litouwers nemen overal ruim de tijd voor. Na een half uur wachten was er nog niets gebeurd, althans: het was weer gaan regenen. Net wilden we ons omdraaien en de bus instappen, tot we een bootje richting houten bouwwerken zagen varen, en onder luide oermuziek (ook hier: wat dat ook mag betekenen; ik verwoord slechts mijn eerste inval) gingen de kunstige zomerbouwwerken iets na negenen een voor een in vlammen op. Toen ook nog de volle maan boven het spektakel doorbrak, werd onze dag met een bijkans religieuze ervaring afgerond. Heidense gebruiken gingen vandaag prima samen met een pastoor op gele sneakers, en een bisschop die Jimmy Cash als ringtone heeft... Welkom in Litouwen!