Welke cursus?
Welke cursus past bij mijn wensen? In het overzicht hieronder zijn de cursussen in vier categoriën verdeeld:
- Kerkmuziek III - De drie jaar durende cursus die opleidt tot de derdegraads bevoegdheid
- Vocaal - cursussen voor cantores, dirigenten en/of zangers
- Instrumentaal - cursussen voor instrumentalisten, voornamelijk orgel
- Overig - cursussen rond beleid, over kerkmuziek in het algemeen
Veel van de cursussen richten zich op een speciale liturgisch-kerkmuzikale praktijk. Het onderscheid tussen rooms-katholiek en protestant is aangegeven met * (rooms-katholiek) en ** (protestant). In aanvulling daarop: uit de omschrijvingen hieronder wordt verder omschreven op welke praktijk een cursus zich richt.
Bij elk van de omschrijvingen hieronder staat globaal omschreven wat de moeilijkheidsgraad van een cursus is en voor welke doelgroep de cursus is bestemd.
Kerkmuziek III
Vocaal
Instrumentaal
Overig
Inhoud
De cursus heeft een organisten- en een koordirigenten-richting. De cursisten krijgen drie jaar lang een gedegen opleiding: zowel praktisch (het leren begeleiden, voorspelen maken, improviseren, dirigeren) als theoretisch (algemene muziekleer, muziekgeschiedenis, hymnologie en liturgie). Het gaat om het opsteken van veel kennis, maar het is ook leuk en inspirerend drie jaar lang met een hechte groep op te trekken, om je samen deze muzikale vaardigheden eigen te maken. Na drie jaar volgt een examen, waarna men zich derdegraads-bevoegd kerkmusicus mag noemen en bij een kerk aangesteld kan worden volgens de binnen de PKN gehanteerde Generale Regeling Kerkmusici.
Er wordt gebruikgemaakt van al dan niet facultatieve modules, speciaal ontwikkeld voor de cursus. Deze modules zijn ook geschikt voor zelfstudie, waarna een of meer vakken elk jaar eind oktober kunnen worden geëxamineerd op een landelijk examen. De cursus richt zich op de protestantse praktijk ‘met fluïde grenzen’, oecumenisch opgezet en geënt op het Liedboek-2013.
Doelgroep
Amateurkerkmusici die de bevoegdheid Kerkmuziek-3 willen behalen.
Omvang
Drie jaar
Afronding
Op basis van het diploma kan de bevoegdheidsverklaring voor functieniveau III (Generale Regeling Kerkmuziek) worden aangevraagd.
Meer informatie
De cursus wordt georganiseerd door de Academie van de Protestantse Kerk, waar ook de gehele administratie wordt gevoerd:
info@protestantsekerk.nl
030 880 15 60
www.protestantsekerk.nl
Inhoud
Deze cursus, van de NSGV/Bisdom Rotterdam, is er voor dirigenten en voor organisten. In de dirigentenopleiding wordt ingegaan op: muziektheorie, solfège, stemvorming, slagtechniek, repetitiemethodiek, koorscholing, uitvoeringspraktijk en koorklas, liturgie, repertoirekennis, hymnologie, muziekgeschiedenis en - indien gewenst - gregoriaans. Deze cursus richt zich allereerst op de koorpraktijk in de rooms-katholieke kerk.
Het cursuspakket kerkmuziek van het bisdom Rotterdam is maximaal flexibel gemaakt. Alle cursisten volgen individuele leerroutes. Cursisten die vrijstelling hebben voor bepaalde cursusvakken kopen alleen die vakken/contacturen in waarvoor zij nog examens moeten doen. Cursussen vinden altijd doorgang.
Doelgroep
Bedoel voor amateurs. Op basis van het diploma Kerkmusicus III heeft men recht op de inschaling in niveau III van de salarisregeling binnen de R.K.K.
Omvang
15 zaterdagen van 4 uur.
Afronding
De cursus wordt afgerond met een examen.
Meer informatie
Deze cursus wordt georganiseerd door de NSGV/Bisdom Rotterdam:
Bisdom Rotterdam/Afd. Pastorale Dienstverlening
m.schaap@bisdomrotterdam.nl
www.kerkmuziekopleidingen.nl
Inhoud
Deze cursus richt zich op het ontwikkelen van vaardigheden van de cantor. Daarbij gaat het om de cantor als inspirator en stimulator van de gemeentezang, en om de cantor als voorzanger in de liturgie. Het gaat er in deze cursus vooral om dat de deelnemers de eigen mogelijkheden ontdekken en aan de hand daarvan, op basis van zelfvertrouwen, die mogelijkheden ontwikkelen. De cursus kenmerkt zich daarom door de persoonlijke aanpak en de open sfeer die daar het resultaat van is.
Er wordt gewerkt aan de hand van het Liedboek van 2013 en daarmee de verschillende liturgisch en kerkmuzikale mogelijkheden die deze bundel biedt.
In de cursus komen in ieder geval aan de orde:
- de liturgische functie van de cantor
- stemvorming
- slagtechniek/tacteren
- het aanleren nieuw repertoire, diverse vormen en stijlen
- repertoirekennis
- verkennen van het nieuwe liedboek, de verschillende vormen, stijlen en mogelijkheden, en de liturgische functies en mogelijkheden.
De voorlaatste bijeenkomst is met ‘gemeente’ die bestaat uit door de cursisten meegenomen belangstellenden.
Doelgroep
Organisten, cantores, koorzangers, voorgangers en andere geïnteresseerden
Omvang
De cursus bestaat uit zeven zaterdagochtenden.
Afronding
Na het doorlopen van de cursus ontvangen de cursisten een certificaat. De cursus leidt niet tot een bepaalde bevoegdheid, maar wel is de cursus een goede training voor ieder die zich voorbereid op de derdegraads bevoegdheid van de Generale Regeling Kerkmusici (cantoraat).
Meer informatie
Deze cursus wordt aangeboden door Kerkzang.nl - centrum voor de kerkzang:
bureau@kerkzang.nl
033 2586484
www.kerkzang.nl
Inhoud
Deze cursus is bedoeld voor ieder die de Basiscursus Cantor met goed gevolg doorlopen heeft, en zich verder wil ontwikkelen. Ook in deze cursus gaat het om de cantor als inspirator en stimulator van de gemeentezang, en om de cantor als voorzanger in de liturgie. Er wordt gewerkt aan de hand van het Liedboek van 2013. Daarbij wordt dieper ingegaan op de achtergronden van de liederen die aan de orde komen en verder ook op specifieke werkvormen.
In deze cursus gaat het vooral om praktische vaardigheden (waarbij ‘theoretische’ kennis op een vanzelfsprekende manier aan de orde komt). De voorlaatste bijeenkomst is met ‘gemeente’ die bestaat uit door de cursisten meegenomen belangstellenden.
Doelgroep
Cursisten die de Basiscursus Cantor met goed gevolg hebben afgerond.
Omvang
De cursus bestaat uit zeven zaterdagochtenden. De voorlaatste bijeenkomst is met ‘gemeente’.
Afronding
Na het doorlopen van de cursus ontvangen de cursisten een certificaat. De cursus leidt niet tot een bepaalde bevoegdheid, maar wel is de cursus een goede training voor ieder die zich voorbereid op de derdegraads bevoegdheid van de Generale Regeling Kerkmusici (cantoraat).
Meer informatie
Deze cursus wordt aangeboden door Kerkzang.nl - centrum voor de kerkzang:
bureau@kerkzang.nl
033 2586484
www.kerkzang.nl
Inhoud
De cursus is gericht op het ontwikkelen van vaardigheid in het dirigent van (liturgische) volkszang en het voorzingen van liturgische gezangen in diensten van de Rooms-Katholieke Kerk. Voor de dirigent is het een opstap voor de vervolgcursus niveau A, voor cantores (voorzangers) is het een afgeronde opleiding.
Doelgroep
De cursus is bestemd voor mensen die dirigent of cantor zijn of dat willen worden.
Omvang
15 zaterdagen van 4 uur
Afronding
De cursus wordt afgesloten met een examen.
Meer informatie
Bisdom Rotterdam/Afd. Pastorale Dienstverlening
m.schaap@bisdomrotterdam.nl
www.kerkmuziekopleidingen.nl
Inhoud
De deelnemers leren om zelfstandig of onder leiding van een dirigent eenvoudige liturgische gezangen in te studeren en uit te voor. De cursus richt zich op de r.-k. liturgisch praktijk.
Doelgroep
Koorleden en anderen die de capaciteiten en bereidheid hebben om zelfstandig of in een kleine zanggroep als cantor te functioneren.
Omvang
5 bijeenkomsten van 2 uur
Informatie
kssg@bisdomhaarlem-amsterdam.nl
023 5112686
www.kssg.nl
Inhoud
Vertrouwd raken met de taak van cantor (voorzanger) in de r.-k. liturgie.
Doelgroep
Zij die al als cantor werkzaam zijn en zij die zich op deze taak willen oriënteren.
Omvang
4 zaterdagen van 5.30 uur
Informatie
NSGV Utrecht
post@nsgv-aartsbisdom.nl
030 698 25 79
www.nsgv.nl
Inhoud
Deze cursus is het vervolg op de oriëntatiecursus cantor (zie boven). De deelnemers leren zelfstandig liturgische gezangen in te studeren en uit te voeren met oog op de r.-k. liturgie, in het bijzonder de antwoordpsalm en het allelujavers. Ook leren ze leiding te geven aan de samenzang, evenals het maken van een goede repertoirekeuze voor een bepaalde viering.
Doelgroep
Ieder die de oriëntatiecursus heeft doorlopen, en zij die de capaciteiten hebbenb om zelfstandig als cantor te functioneren.
Omvang
10 bijeenkomsten van 2 uur.
Informatie
kssg@bisdomhaarlem-amsterdam.nl
023 5112686
www.kssg.nl
Module Liturgie: Cantor (SGV)
Inhoud
Deze cantorcursus hangt samen met de vergelijkbare liturgiemodules acoliet, koster en lector. Verschillende lesonderdelen zijn gezamenlijk (liturgie, spiritualiteit, geloofsverdieping).
Doelgroep
Cantores, koorzangers
Omvang
c. 5 studiedagen (zaterdagen)
Informatie
SGV
sgv@bisdom-roermond.nl
www.sgv-roermond.nl
en:
Kairos
g.lux@bisdom-roermond.nl
045 5466930
www.catechistenopleiding.nl
Inhoud
In deze cursus krijgen de deelnemers de kennis en vaardigheden aangereikt die nodig zijn om met een groep een 1- of meerstemmig lied of koorwerk in te studeren (niveau 1 en 2)
Doelgroep
Ieder die de aanleg en ambitie heeft om een kerkkoor te leiden.
Omvang
15 bijeenkomsten van 3 uur of 20 van 2,5 uur.
Informatie
kssg@bisdomhaarlem-amsterdam.nl
023 5112686
www.kssg.nl
Inhoud
Deze cursus sluit aan op de Oriëntatiecursus dirigent/cantor. De cursus richt zich op inzicht in één- en meerstemmig liturgisch, kerkmuzikaal repertoire in diensten van de Rooms-Katholieke Kerk (vooral Nederlandstalige muziek), inzicht in de ontwikkeling van liturgie en kerkmuziek na het Tweede Vaticaans Concilie, en directievaardigheden tot en met vierstemmige koormuziek.
Doelgroep
Dirigenten met enige ervaring of zij die dirigent willen worden. Er is een toelatingsniveau.
Omvang
15 zaterdagen van 4 uur
Afronding
De cursus wordt afgesloten met een examen.
Meer informatie
Bisdom Rotterdam/Afd. Pastorale Dienstverlening
m.schaap@bisdomrotterdam.nl
www.kerkmuziekopleidingen.nl
Inhoud
Deze cursus richt zich op de uitovering van het gregoriaans en de principes daarbij. Ook de mogelijkheden van het gregoriaans binnen de huidige r.-k. liturgie komen aan de orde.
Doelgroep
Zij die vertrouwd zijn met het gregoriaans en de notatie daarvan en die zich willen verdiepen in de uitvoeringspraktijk.
Omvang
5 bijeenkomsten (zaterdagen) van 2 uur
Afronding
De cursus is bedoeld als voorbereiding op het examen Kerkmuziek III.
Meer informatie
Bisdom Rotterdam/Afd. Pastorale Dienstverlening
m.schaap@bisdomrotterdam.nl
www.kerkmuziekopleidingen.nl
Inhoud
In deze cursus gaat het over de wisselende gezangen in een r.-k. liturgieviering. Daarbij komen aan de orde: de relatie tussen de schriftlezingen en de gezangen (Dienst van het Woord), de liturgisch-muzikale vormen in de Dienst van de Eucharistie en de openings- en slotritus, de mogelijkheden voor de liturgische muziek in een (eucharistie-)viering sinds het Tweede Vaticaans Concilie, de verdeling ('wie zingt wat'), repertoirekennis, het zingen van voorbeden. Er wordt gewerkt aan de hand van het liturgisch jaar en de bundel Gezangen voor Liturgie.
Doelgroep
(Leken)voorgangers, koordirigenten, organisten, koorleden, leden van liturgiewerkgroepen
Omvang
5 bijeenkomsten (zaterdagen) van 2 uur
Meer informatie
Bisdom Rotterdam/Afd. Pastorale Dienstverlening
m.schaap@bisdomrotterdam.nl
www.kerkmuziekopleidingen.nl
Inhoud
De volgende onderwerpen worden behandeld:
- Ontstaanstijd gezangmelodieën en de betekenis daarvan voor het begeleiden.
- Verschillende manieren van begeleiding.
- Introduceren van (onbekende) liederen in de gemeente.
- Begeleiden van onbekende melodieën.
- Voorlichting over organistenopleidingen en de daarbij behorende certificaten/diploma’s.
De aanvrager dient zelf voor voldoende deelnemers uit de eigen of eventueel genabuurde gemeente(n) te zorgen (minimaal twee, maximaal tien) en voor een kerk met orgel, waar de cursus kan worden gegeven.
Qua inhoud wordt uitgegaan van de plaatselijke mogelijkheden en het speelniveau van de deelnemers. Bij de cursus hoort een (beknopte) syllabus met overzichtelijke informatie over de lesstof. Deze syllabus kan na de cursus fungeren als naslagwerk.
Doelgroep
amateur-kerkorganisten die werkzaam zijn binnen de gereformeerde traditie (met name van Gereformeerde Kerken (vrijg.), Christelijke Gereformeerde Kerken en Nederlands Gereformeerde Kerken).
Omvang
De cursus wordt gehouden op twee zaterdagen van 10.00 tot ongeveer 16.30 uur. Eventueel kan in overleg met de docent de cursus worden verlengd met een of meer zaterdagen.
Afronding
Cursisten kunnen tijdens de cursus een proefexamen af leggen voor VGK-certificaat A of B.
Meer informatie
Deze cursus wordt aangeboden door de VGK (Vereniging van Gereformeerde Kerkmusici) in samenwerking met het Steunpunt Liturgie (GKv):
secretariaat@eredienst.com
0527 698549
www.eredienst.com
Inhoud
De cursus richt zich op de liturgische praktijk die in de Gereformeerde Gemeenten en verwante kerkgenootschappen gebruikelijk is. Taak van de organist is hier het begeleiden van de samenzang. Hierbij worden de psalmen isoritmisch gezongen. Deze cursus wordt in verschillende vormen gegeven:
- CKO-1/2: Tweejarige cursus waarin de vakken solfège, algemene muziekleer, muziekgeschiedenis, orgelbouwkunde, functioneringsvaardigheden, koraalspel en vrij orgelspel gegeven worden. Bij het met goed gevolg afleggen van de toetsen ontvangt de deelnemer het ‘Getuigschrift Kerkelijk Orgelspel – A’. Afleggen van toetsen is niet verplicht. Basisniveau voor koraalspel en vrij orgelspel is resp. het kunnen spelen van een vierstemmige koraalzetting en Reger Opus 135a / Bach Orgelbüchlein.
- CKO-3/4: Verbreding en verdieping van CKO-1/2. Er wordt les gegeven in de vakken solfège, algemene muziekleer, muziekgeschiedenis, functioneringsvaardigheden, koraalspel en vrij orgelspel. Bij koraalspel gaat het om het beoefenen van een aantal improvisatietechnieken. Toelatingseis is het bezit van ‘Getuigschrift Kerkelijk Orgelspel – A’. Bij succesvol afsluiten ontvangt u het ‘Getuigschrift Kerkelijk Orgelspel – B’.
- CKO-5: Eenjarige cursus harmonieleer.
Alle cursussen worden gegeven in de ‘Guido de Brès’-school te Rotterdam.
Doelgroep
De inschrijving is open voor iedereen. Het grootste deel van de cursisten komt uit de Gereformeerde Gemeenten en verwante kerkgenootschappen.
Omvang
Tien zaterdagochtenden.
Afronding
Cursisten ontvangen bij succesvol afsluiten een getuigschrift.
Meer informatie
Deze cursus wordt georganiseerd door de VOGG (Vereniging van Organisten der Gereformeerde Gemeenten):
info@kerkenmuziek.nl
www.kerkenmuziek.nl
Inhoud
De cursus is bestemd voor (beginnende) organisten of pianisten met weinig of geen ervaring of scholing in het begeleiden van de gemeentezang. Per cursusjaar worden 10 lessen van 30 minuten gegeven, waar dat mogelijk is in een kleine groep, zodat een langere lestijd mogelijk is. Om deel te kunnen nemen moet men minimaal een tweestemmige zetting van een kerklied van blad kunnen lezen Beheersing van het pedaalspel is niet vereist.
Aan het einde van de cursus kunnen de deelnemers:
- de samenzang van de gemeente verantwoord begeleiden
- eenvoudige, korte voorspelen/intonaties bij de liederen maken
- eenvoudige orgelliteratuur, passend voor de kerkdienst spelen
Doelgroep
Deze cursus is bestemd voor pianisten en organisten die werkzaam zijn binnen een gemeente van de Doopsgezinde Broederschap.
Omvang
Twee jaar
Afronding
De cursus wordt afgesloten met een voorspelronde.
Meer informatie
De cursus gaat uit van de Werkgroep Muziek in de Kerk (organistenkring) van de Doopsgezinde Broederschap:
berendmaring@gmail.com
0228 314656
www.organistenkring.nl
Inhoud
De cursus is gericht op het aanleren of vergroten van de basisvaardigheden van het orgelspel en het begeleiden van liturgische gezangen in diensten van de Rooms-Katholieke Kerk. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de liturgische praktijk van het orgelspel. Aan de orde komen techniek, registratie en uitvoeringspraktijk, improvisatie, pedaalspel.
Doelgroep
De cursus richt zich op hen die in de toekomst koor en volkszang willen begeleiden, een een begin willen maken met improvisatie.
Omvang
15 zaterdagen van 4 uur
Afronding
De cursus wordt afgesloten met een examen.
Meer informatie
Bisdom Rotterdam/Afd. Pastorale Dienstverlening
m.schaap@bisdomrotterdam.nl
www.kerkmuziekopleidingen.nl
Inhoud
De cursus richt zich op inzicht in het harmoniseren van modale melodieën, het toepassen van verschillende begeleidingsvormen, registratie, koorbegeleiding, inzicht in stijlperioden, literatuurspel. Dit alles gericht op de kerkmuzikale praktijk van de Rooms-katholieke Kerk.
Doelgroep
Organisten met enige ervaringen die hun begeleidingsvaardigheden willen uitbreiden, en een begin met improvisatie willen maken.
Omvang
15 zaterdagen van 4 uur
Afronding
De cursus wordt afgesloten met een examen.
Meer informatie
m.schaap@bisdomrotterdam.nl
www.kerkmuziekopleidingen.nl
Inhoud
De cursisten krijgen de kennis en vaardigheden aangereikt die nodig zijn bij het begeleiden van de zang in de liturgie (r.-k.) en passende literatuur goed uit te voeren.
Doelgroep
Amateurorganisten die als kerkorganist willen gaan functioneren, of zij die al als organist werkzaam zijn maar zich verder willen scholen met oog op de liturgische praktijk.
Omvang
15 bijeenkomsten van 3 uur of 20 van 2,50 uur.
Informatie
kssg@bisdomhaarlem-amsterdam.nl
023 5112686
www.kssg.nl
Inhoud
De cantor/cursusleider stelt een programma voor een Kerk en Lied-avond samen, en maakt daarbij gebruik van de zangers en instrumentalisten uit de kerkelijke gemeente. De cursus is in feite een project. De tijdsduur die zo’n project gemiddeld in beslag zou kunnen nemen bestaat uit drie dagdelen: één avond, één zaterdagmiddag en één zaterdagavond. Op de eerste repetitieavond vindt kort de kennismaking plaats en toelichting over het project. Op die avond worden ook de liederen die op het programma staan met de zangersgroep ingestudeerd. Na deze zangersrepetitie neemt de leider het programma afzonderlijk met de organist en eventuele andere instrumentalisten door.
Het tweede repetitietijdstip is op de zaterdagmiddag, voorafgaand aan de Kerk en Lied-avond. Op die Kerk en Lied-avond neemt de cantor/cursusleider de muzikale leiding voor zijn rekening. Hij/zij kan zo nodig toelichtingen geven of bepaalde dingen, die voor verbeteringen vatbaar zijn, over laten doen.
Doelgroep
plaatselijke (kerk)musici, in combinatie met de eigen kerkgemeente (met name binnen de Gereformeerde Kerken (vrijg.), Christelijke Gereformeerde Kerken en Nederlands Gereformeerde Kerken).
Meer informatie
Deze cursus wordt aangeboden door de VGK (Vereniging van Gereformeerde Kerkmusici) in samenwerking met het Steunpunt Liturgie (GKv):
secretariaat@eredienst.com
0527 698549
www.eredienst.com
of:
liturgie@gkv.nl
033 2586484
Inhoud
Het leiden van een kinderkoor is een vak apart. Het is niet zo moeilijk om een kinderkoor of – cantorij op te starten, maar uit de praktijk blijkt dat in stand houden veel lastiger is. Bovendien: niet iedere cantor of dirigent heeft vanzelfsprekend de vaardigheden in huis om te zingen met kinderen. Tegelijk is een kinderkoor of – cantorij van groot belang, bijvoorbeeld uit oogpunt van gemeenteopbouw of uit oogpunt van geloofsopvoeding. Door te zingen raken kinderen vertrouwd met liturgie en kerkmuziek. Deze cursus richt zich op het ontwikkelen van vaardigheden die bij dit alles nodig zijn. Een persoonlijke aanpak staat daarbij centraal.
In de cursus komen aan bod:
- dirigeertechniek
- stemvorming
- repertoirekennis
- methodiek
- liturgie
De voorlaatste cursusmorgen vindt plaats met een kinderkoor dat bestaat uit door de cursisten meegenomen kinderen. De cursus wordt in twee vormen geven: als basiscursus en als vervolgcursus. De inhoud van beide cursussen is vergelijkbaar, in die zin dat in de vervolgcursus verder wordt gebouwd aan dat wat er aan werk is geleverd in de basiscursus, voor ieder op zijn of haar niveau. Verder ligt er meer nadruk op meerstemmig zingen met kinderen. Daarom is bij de vervolgcursus inzicht in en overzicht van het notenschrift een voorwaarde.
Doelgroep
(amateur-)dirigenten van kinderkoren die een functie hebben in de rooms-katholieke of protestantse eredienst, of zij die van plan zijn een kinderkoor te gaan leiden
Afronding
Na afloop van de cursus krijgen de deelnemers een certificaat uitgereikt. Daaraan is geen bevoegdheid verbonden, maar wel is de cursus een goede training voor ieder die zich voorbereid op de derdegraads bevoegdheid van de Generale Regeling Kerkmusici en zich daarbij o.a. richt op het werken met kinderen.
Meer informatie
Deze cursus wordt aangeboden door Kerkzang.nl - centrum voor de kerkzang:
bureau@kerkzang.nl
033 2586484
www.kerkzang.nl
Inhoud
Onderwerpen die van belang zijn voor ieder die betrokken is bij de voorbereiding en de viering van de liturgie (r.-k.). Het doel is dat de deelnemers worden ingevoerd in de rijke traditie van de liturgische muziek en verbindgen kunnen leggen met de mogelijkheden in hun eigen praktijk.
Doelgroep
Iedereen die werkzaam is als cantor, dirigent, organist, voorganger of die op een andere manier verantwoordelijkheid draagt voor de muziek in de liturgie.
Omvang
6 bijeenkomsten van 2,5 uur.
Informatie
kssg@bisdomhaarlem-amsterdam.nl
023 5112686
www.kssg.nl
